Editörden
Edebiyat dergilerinin tirajının gittikçe düşmesi benim açımdan tüyler ürpertici iki olguyu gösteriyor. Ki bu iki sonuç aklıma her geldiğinde gelecek hakkında umudum da azalıyor. İlki edebiyat gibi insanı insan yapan, insanın kendini anlatma, kendi gerçekliğini ifade etme, kendisi hakkındaki hakikati arama, kendisi hakkında düş kurma özelliklerinin yok olması yani entelektüel zihnin eriyip silinmesi demektir. Ki bu zaten ülkemizde öteden beri bilinen, belki de tartışılması gereken birçok sebeple Aşil topuğumuzdu. Kısaca bu toplumda neden entelektüel olunamadığının da bir göstergesidir bu. Felsefe, toplumbilim, siyasetbilim vb konulardaki telif eserlere baktığımızda zaten bu ilk olgunun ne kadar rahatsız edici bir gerçek olduğunu görebiliyoruz. Diğeri de bu ilkiyle iç içe olsa da hatta ilk olgunun içinde bir alt başlık olarak ele alınabilecek olsa da “şairin entelektüel olma zorunluğu yoktur” gibi ülkemizde yerleşik zavallı bir inançtan ötürü farklı ve bağımsız bir olgu. O da şu: gerçek şair adayı sayısının nüfusumuza oranla dehşet verici, çıkan şiir kitabına oranla hayal kırıklığı yaratacak şekilde olması. Bir örnek: geçenlerde sabırla sonuna kadar izlediğim, genç şairlerin kendi şiirleri hakkındaki bir tartışma-söyleşi etkinliğini izlerken de tanık oldum. Tek kelimeyle acınası ve korkunç kötüydü.
Bırakın şiiri, poetikalarını tanıtmak için bir festivalde kendilerine olanak sunulmuş gençler, konuşmaktan acizdiler. (Şunu vurgulamalıyım: Bu gençler kullandıkları kavramlar konusunda bile bilgisiz, uğraştıkları şiir konusunda ise gerçekten cahildiler.) Bu durum gerçek şairin Harold Bloom’un deyişiyle “güçlü şair olma ihtimali yüksek şairin ta derinliklerinde hissettiği Şiirsel Etkilenme”nin sıfır düzeyde seyir etmesidir. Harold Bloom’un (okuma ve kendini oluşturma sürecinde) şairin etkilenmesi konusunda yazdıkları aydınlatıcı nitelikte. İkinci olgu evet bu. Dergi takip etmeyen, şiir okumayan, şiir kitabı satın almayan, şiir hakkında teorik kitaplara ilgisiz biri şiir yazabilir mi? Şair olabilir mi? Bakın Bloom ne diyor bu konuda “Zira şair kendi en derin özlemlerini diğer benliklerin farkına vararak öğrenmeye mahkûmdur. Şiir onun içindedir, ama o kendi dışındaki şiirler -büyük şiirler- tarafından bulunmuş olmanın utancını ve ihtişamını hisseder. Bu merkezde özgürlüğünü kaybetmek asla bağışlamamak ve özerkliğin sonsuza dek tehdit altında olmasının dehşetini öğrenmektir.”
(Etkilenme Endişesi, s. 65) André Malraux da aynı sayfada “Her gencin kalbi, yüzlerce sanatçı isminin kazılı olduğu, ama tek gerçek sakinleri birkaç güçlü ve genellikle de hasmane hayalet olan bir mezarlıktır.” Bu mezarlık hatmedilmesi gereken antolojidir, yani bizden önceki ve yaşadığımız
zamandaki poetik görüşleri, şiiri çok iyi bilmek, içkinleştirmek demektir. Nokta.
***
Bu sayının “Şiir Belleği”nin şairi Güven Turan.
***
Şiirden Dergisi 80. sayısına ulaştı. Geçim sıkıntısının insanları kara kara düşündürdüğü, zaten okuma alışkanlığının olmadığı toplumu cehaletin yaygınlaşmasıyla felç ettiği, eğitim sisteminin ideolojik önceliklerin de seferber edilmesiyle iyice dibe vurduğu, politikanın kişisel çıkarlara heba edildiği, çirkinleştiği, yetersiz ellerde yozlaştığı bir dönemde yuvarlana yuvarlana, büyük maddi sıkıntılarla da olsa bir derginin sekseninci sayıya ulaşması önemlidir, kültüre büyük katkıdır. (Yeri gelmişken, bu güç koşullarda yayın hayatını sürdüren diğer bütün edebiyat, sanat ve kültür dergilerinin yöneticilerini, yazanlarını kutlar, başarılar dilerim.) Bu sebeple ilk sayısından bugüne Şiirden Dergisi’nde sürekli yazan, bu dergiye ürün veren, abone olup sürdürülmesine katkıda bulunan herkese çok teşekkür ederiz. İsimler ve zengin içeriğiyle Şiirden Dergisi yine arşivlik, yine her zamanki gibi dolu dolu. Her sayısı ilgiyle karşılanan dergide bu defa şair Güven Turan’ın dosyası yer alıyor. Röportaj Metin Cengiz’den. Yazılar ise: Cemil Okyay, Yavuz Özdem’den. Celal Soycan “Poetik Notlar 8″ile teorik okumalarına derkenar düşüyor, tartışıyor, düşünüyor, düşünmeye davet ediyor. Metin Cengiz “Şiir Kitapları Arasında” başlıklı yazısında İrfan Yıldız ve Mehmet Yaşın’ın şiirlerini irdeliyor. Dünya şairleriyle “Poetik Söyleşiler”in bu sayıdaki konuğu, Almanya’dan Michael Augustin ile Japonya’dan Keijiro Suga. Hatice Eğilmez kaya’nın Atalay Saraç, Engin Fırat’ın Bülent Akay şiiri üstüne yazdığı yazılar ise dergiyi ayrıca zenginleştiriyor. Bu sayıda yine birbirinden değerli şairleri okuyacağız. Gençlere yine selam. Okur dergi kapağından bu isimlerin kimler olduğunu rahatlıkla öğrenebilir.
